اگر یک روز شما کامپیوتر خود را روشن کنید و ویندوز آن بالا نیامد یا به بیان دیگر دید که ویندوز بوت نمی شود، چه کاری انجام می‌دهید؟ این که ویندوز بوت (Boot) نمی شود یک علامت رایج است که به دلایل مختلفی به وجود می‌آید. در این شرایط باید برخی از عیب یابی ها را انجام دهید.
در نسخه‌های مدرن ویندوز شرایطی مانند زمانی که ویندوز بوت نمی شود را بهبود داده‌اند. در جایی که ممکن است ویندوز XP در مواجهه با این نوع مشکل در مسیر راه‌اندازی متوقف شود، نسخه‌های مدرن ویندوز سعی می‌کنند به طور خودکار تعمیر و راه اندازی (Startup Repair) را اجرا کنند.
در ادامه مواردی بیان شده است که با بررسی آنها هنگامی که ویندوز بوت نمی شود می توان مشکل را بر طرف کرد.
آیا چیزی تغییر کرده است؟
حتماً درباره تغییراتی که اخیراً ایجاد کرده‌اید فکر کنید. آیا اخیراً درایور سخت‌افزار جدیدی نصب کرده‌اید؟ آیا یک مولفه سخت‌افزاری جدید به کامپیوتر خود متصل کرده‌اید؟ آیا کیس کامپیوتر خود را باز کرده و کاری انجام داده‌اید؟ ممکن است درایور سخت‌افزار دارای اشکال باشد و یا سخت افزار جدید ناسازگار باشد. شاید هنگام کار در داخل کامپیوتر به طور تصادفی چیزی را از برق جدا کرده‌اید.
آیا کامپیوتر به هیچ وجه روشن نمی‌شود
اگر کامپیوتر شما به هیچ وجه روشن نمی‌شود، اطمینان حاصل کنید که به پریز برق متصل است و اتصال دهنده برق شل نیست. اگر کامپیوتر رومیزی (کامپیوتر شخصی) است، اطمینان حاصل کنید که سوئیچ برق پشت بدنه آن در منبع تغذیه روی وضعیت روشن تنظیم شده باشد. اگر هنوز به هیچ وجه روشن نمی‌شود، ممکن است یکی از کابل‌های برق موجود در داخل کیس را به طور کامل جدا کرده باشید. اگر اطمینان دارید که قطعات داخلی کیس خراب نشده‌اند، احتمالاً منبع تغذیه خراب یا قطع شده است. در نتیجه یک منبع تغذیه جدید باید تهیه کنید. در انتها اگر از سالم بودن قطعات داخلی کامپیوتر مطمئن نیستید می‌توانید کیس کامپیوتر را برای بررسی به یک متخصص نشان بدهید.
حتماً مانیتور کامپیوتر خود را بررسی کنید. اگر به نظر می‌رسد کامپیوتر شما روشن است اما صفحه نمایش (مانیتور) شما سیاه است، از روشن بودن مانیتور اطمینان حاصل کنید. همچنین از متصل بودن کابل به کامپیوتر و صفحه نمایش آن هم به طور ایمن اطمینان حاصل کنید.
کامپیوتر روشن است، اما هیچ دستگاهی قابل بوت نیست
اگر کامپیوتر شما روشن است اما صفحه نمایش سیاه است یا پیامی مانند، دستگاه قابل راه‌اندازی نیست یا نوع دیگری از خطای دیسک را نشان می‌دهد، در این شرایط به نظر نمی‌رسد که کامپیوتر شما بتواند از دیسک سختی که ویندوز روی آن نصب شده است راه‌اندازی شود. وارد صفحه نصب میان افزار BIOS یا UEFI کامپیوتر خود شوید و تنظیمات راه‌اندازی بوت آن را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که از هارد درایو درست راه‌اندازی شده است.
اگر هارد دیسک در لیست موجود در بخش بوت میان افزارBIOS یا UEFI ظاهر نشود، ممکن است هارد دیسک شما خراب شده باشد. در این شرایط دیگر نمی‌توان سیستم عامل را از آن بوت کرد.
اگر در BIOS همه چیز خوب به نظر می‌رسد، ممکن است بخواهید سی‌دی نصب یا بازیابی ویندوز را وارد کرده و عملیات تعمیر و راه‌اندازی (Startup Repair) را اجرا کنید. با این کار می‌توان ویندوز را دوباره بوت کرد. به عنوان مثال، اگر چیزی بتواند بخش بوت درایو ویندوز شما را بازنویسی کند، این بخش بوت را ترمیم می‌کند. اگر محیط بازیابی هارد‌دیسک شما بارگیری (Load) نمی‌شود یا هارد درایو را نمی بینید، احتمالاً مشکل سخت‌افزاری دارید. در صورت عدم بارگیری محیط بازیابی، ابتدا دستور بارگیری میان افزار BIOS یا UEFI خود را بررسی کنید.
همچنین می‌توانید با استفاده از دستورات fixmbr و fixboot به طور دستی مشکلات بخش بوت کننده ویندوز را برطرف کنید. نسخه‌های مدرن ویندوز با بخش تعمیر و راه‌اندازی (Startup Repair) این مشکل را برای شما برطرف می‌کنند. بنابراین در واقع لازم نیست این دستورات را خودتان اجرا کنید.
اگر ویندوز در هنگام بوت شدن هنگ کرد یا خراب شد
اگر به نظر می‌رسد ویندوز شروع به بوت شدن می‌کند اما بخشی از آن درست کار نمی‌کند، ممکن است با مشکل نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری روبرو باشید. اگر این یک مشکل نرم‌افزاری است، شما می‌توانید با انجام یک عملیات تعمیر و راه‌اندازی آن را برطرف کنید. اگر نمی‌توانید این کار را از منوی بوت انجام دهید، دیسک نصب ویندوز یا دیسک بازیابی را وارد سیستم کنید و از آنجا از ابزار تعمیر و راه‌اندازی استفاده کنید. اگر این کار اصلاً کمکی نکرد، ممکن است بخواهید ویندوز را دوباره نصب کنید یا Refresh یا Reset را در ویندوز 8 یا 10 انجام دهید.
اگر کامپیوتر هنگام انجام تعمیر و راه‌اندازی مجدد و یا هنگام نصب مجدد ویندوز با خطایی روبرو شد، یا مراحل نصب مجدد به درستی انجام شد و پس از آن با همان خطاهای قبلی روبرو شدید، احتمالاً مشکل سخت‌افزاری دارید.
در صورت بالا آمدن ویندوز و نمایش صفحه‌های آبی یا هنگ کردن ویندوز چه باید کرد
اگر ویندوز هر بار که بوت می‌شود خراب می‌شود یا صفحه آبی رنگ بر روی صفحه نمایش شما ظاهر می‌شود. در این شرایط ممکن است با مشکل سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری روبرو باشید. به عنوان مثال، ممکن است بدافزار یا یک درایور باگی را در هنگام بارگیری ویندوز بارگیری کند و باعث خرابی شود. همچنین ممکن است سخت‌افزار کامپیوتر شما عملکرد نامناسبی داشته باشد.
برای آزمایش این موارد، کامپیوتر ویندوز خود را در حالت امن (Safe Mode) راه‌اندازی کنید. در حالت ایمن، ویندوز درایورهای سخت‌افزاری معمولی یا هر نرم‌افزاری را که به طور خودکار هنگام راه‌اندازی شروع می‌شود را بارگیری نمی‌کند. اگر کامپیوتر در حالت ایمن پایدار است، سعی کنید درایورهای سخت‌افزاری را که اخیراً نصب شده است را دوباره نصب کنید. سپس بازیابی سیستم را انجام دهید و بدافزار را اسکن کنید. اگر خوش شانس باشید، ممکن است یکی از این مراحل مشکل نرم‌افزار شما را برطرف کرده و به شما امکان دهد بطور معمول ویندوز را بوت کنید.
اگر مشکل شما برطرف نشد، ویندوز را دوباره نصب کنید یا Refresh یا Reset را در ویندوز 8 یا 10 انجام دهید. این کار کامپیوتر شما را به حالت تمیز و پیش فرض کارخانه باز می‌گرداند. اگر همچنان سیستم شما دچار خرابی است، کامپیوتر شما احتمالاً دارای یک مشکل سخت‌افزاری است.
چگونه می‌توان فایل‌ها را هنگام بوت شدن ویندوز بازیابی کرد
اگر پرونده‌های مهمی دارید که گم شده‌اند و می‌خواهید قبل از نصب مجدد ویندوز از آنها پشتیبان تهیه کنید، می‌توانید از دیسک نصب کننده ویندوز یا سی‌دی زنده لینوکس برای بازیابی پرونده‌ها استفاده کنید. این موارد کاملاً از طریق درایوCD ،DVD یا USB اجرا می‌شوند. این ابزارها به شما امکان می‌دهند فایل‌های خود را در یک دستگاه خارجی دیگر مانند یک USB دیگر یا یک دیسک سخت خارجی کپی کنید.
اگر قادر به راه‌اندازی دیسک نصب کننده ویندوز یا سی‌دی زنده لینوکس نیستید، ممکن است لازم باشد وارد BIOS یا UEFI شوید و تنظیمات بوت را تغییر دهید.
اگر این کارها را نمی‌توانید انجام دهید یا اگر نمی‌توانید از طریق دستگاه دیگری بوت شوید و کامپیوتر شما هنگ می‌کند و یا حتی نتوانید به هارد دیسک خود دسترسی پیدا کنید، احتمالاً مشکل سخت‌افزاری دارید. می‌توانید هارد کامپیوتر را بیرون بکشید، آن را به کامپیوتر دیگری متصل کنید و پرونده‌های خود را از این طریق بازیابی کنید.
انجام مراحل بالا باید اکثریت قریب به اتفاق مسائل مربوط به بوت ویندوز، یا حداقل مواردی را که در واقع قابل رفع هستند را برطرف کند. نکته مهم که همیشه در چنین مسائلی قابل بررسی و توجه است، احتمال خراب شدن هارد‌دیسک یا یک جز سخت‌افزاری دیگر در کامپیوتر است.
