کامپیوترها دارای اجزای مختلفی هستند که هر کدام از آنها کار بخصوصی را انجام می‎دهند. بعضی از آنها اطلاعات را به کامپیوتر وارد و برخی دیگر این اطلاعات را خارج یا به نمایش می گذارند. برخی دیگر از اجزای کامپیوتر مسئول پردازش اطلاعات هستند. جهت بدست آوردن یک نمای کلی از اجزای کامپیوتر بهتر است به چارتی که در ادامه آمده است توجه کنید. در ادامه مطلب سعی شده که تمامی اجزای کامپیوتر معرفی و کاربرد آنها به طور مختصر بیان ‎شود.

در این مطلب همان طور که در چارت بالا قابل مشاهده است ما اجزای کامپیوتر را به سه دسته کلی یعنی اجزای اصلی، ورودی‎ها و خروجی‎ها تقسیم کرده‎ایم.

اجزای اصلی کامپیوتر

1- مادربورد (MotherBoard)

مادربورد قلب کامپيوتر است. مادربرد مهم‎ترين  بخش (قطعه) در يک کامپیوتر  مي‎باشد. وظیفه مادربورد کنترل کردن پردازشگر مرکزي و ارتباط دادن آن با قسمت‌هاي ديگر همچون رم، کارت گرافیک و دیگر اجزاء مي‎باشد. هنگام خريد مادربرد بايد دقت کنيد که از کامپیوتر مورد نظر قرار است چه استفاده‎ای بشود تا با توجه به نیاز، مادربورد مطلوب خریداری شود. بعضی از مواردی که باید به آنها توجه بشود عبارتند از: پورت‌هاي سخت‌افزاري روي آن (تعداد پورت های USB و کلاس آنها مانند USB2 ، USB3 ، USB3.1) نوع پورت نمایشگر (Display) مانند VGA یا HDMI ، تعداد اسلات رم‎ها و نوع آنها (DDR، DDR2، DDR3، DDR4)، مدل کارت گرافیک‎هایی که توسط مادربورد پشتیبانی می‎شوند و اینکه مادربورد قادر به پشتیبانی از کدام مدل‎های CPU است. در پایان باید بیان کرد که مادربورد قطعه‎ای است که تمامی اجزاء کامپیوتر به آن متصل می‎شود.

2- واحد پردازش مرکزی (CPU)

وظیفه سی‌پی‌یو (CPU) که تحت عنوان پردازنده کامپیوتر شناخته می‌شود، یک مدار الکترونیکی است که قادر به اجرای برنامه های کامپیوتری است. وظیفه اصلی یک پردازنده کامپیوتر پردازش تمامی فرمان‎ها (مانند کلیک کردن، تایپ کردن و …)، اجرای برنامه‎ها و در کل پردازش تمامی اتفاق‎های که قرار است در کامپیوتر بیافتد را بر عهده دارد. عملکرد سی‌پی‌یو می‌تواند به چهار مرحله اصلی زیر تقسیم بشود: واکشی یا فراخوانی دستورات  (Fetch)، رمزگشایی دستورات (Decode)، اجرای دستورات (Execute) و بازنویسی یا ذخیره دستورات در حافظه (writeback).

3- رم (Ram)

رم (Ram یا Random Access Memory) یا حافظه کوتاه مدت کامپیوتر که وظیفه آن جمع کردن اطلاعات و ذخیره آن است تا به هنگام نیاز آنها را به واحد پردازش ارسال کند تا بر روی آنها پردازش صورت بگیرد. این کار باعث می شود تا کامپیوتر سریعتر عمل کند و تعداد بیشتری عملیات را در آن واحد انجام دهد. مقدار رم با واحد گیگابایت (GB)  و سرعت رم BUS SPEED با واحد مگاهرتز (MHz) سنجیده می شود. به رم حافظه موقت هم گفته می‎شود زیرا بعد از ری استارت کردن حافظه آن به طور کامل پاک می‎شود.

4- حافظه دائم یا هارد ديسک (Hard Disk Drive or H.D.D)

هارد دیسک يکي از اجزاي اصلي کامپيوتر است که  وظيفه آن نگه‌داري فايل‌هاي دائمي و موقت مي‎باشد. داخل هارد دیسک کامپيوتر مي‌توانيد سيستم عامل، برنامه‌هاي کامپيوتري، عکس‌هاي خانوادگي، اسناد آفيس و… را ذخیره سازی کنید و هنگامی که به آنها احتیاج دارید به آن رجوع کنید.

5- کارت گرافیک (Graphic Card)

وظیفه کارت گرافیک پردازش اطلاعات گرافیکی و تصویری است. تمامی اطلاعات قابل مشاهده وارد این قطعه می‎شوند و بعد از آن به مانیتور انتقال پیدا می‎کنند. عملیات‎های حرفه‎ای نظیر ضبط و ویرایش فیلم، بازی‌های پیشرفته کامپیوتری تا مشاهده تصاویر و فیلم‌ها از طریق این سخت افزار انجام می‌شود.

6- کارت صدا (Sound Card)

وظيفه کارت صدا، پخش صدا از طريق اسپيکر و بلندگو ها و همچنين دريافت سيگنال هاي ورودي از جنس صوت از طریق ميکروفن مي باشد. هنگامی‎که یه آهنگ پخش می‌شود، CPU اطلاعات آن آهنگ را دریافت و پردازش می‎کند و به کارت صدا منتقل می‌کند. نهایتا کارت صدا، اطلاعات دریافتی را به اسپیکر می‌فرستد و موسیقی مورد نظر پخش می‌شود.

7- کارت شبکه (LAN Card)

از این کارت جهت اتصال دو یا چند کامپیوتر به هم استفاده می‎شود. اتصال این کامپیوترها به هم می‎تواند یک شبکه محلی را به وجود بیاورد که امکان به اشتراک گذاشتن امکانات یکدیگر را فراهم می‎آورد.  

8- کارت فکس مودم (Fax Modem)

فکس مودم کارتی است که از آن برای ارتباط بین کامپیوترها استفاده می‎شود و کامپیوترها را مجهز به ارسال و دریافت فکس‎های معمولی، با کیفیت بالا و حتی رنگی می‎کند. علاوه بر این به وسیله کارت مودم می‎توان از طریق خطوط مخابراتی به اینترنت متصل شد. انواع مودم‎هایی که از خطوط تلفن جهت اتصال به اینترنت استفاده می‎شود می‎توان به مودم Dial Up، مودم ISDN، مودم ADSL و مودم VDSL اشاره کرد.  

9- منبع تغذیه (Power)

منبع تغذیه (Power) وظیفه برق‎رسانی به اجزای مختلف کامپیوتر را بر عهده دارد.  

10- کیس (Case)

کیس در واقع یک جعبه است که تمامی قطعات مانند: پاور، مادربورد، هارد، کارت گرافیک، سی دی رایتر و غیره، بر روی آن و یا در داخل آن نصب می شود. این کار باعث در امان ماندن قطعات داخلی کیس می‎شود و در عین حال حمل و نقل آن هم آسانتر می‎شود.  

ورودی‌ها

به وسایلی گفته می‎شوند که توسط آنها می‎توان اطلاعاتی را به کامپیوتر منتقل کرد.

1- کیبورد (Keyboard)

کیبورد سخت افزاری است که برای وارد کردن داده‎ها مانند: تایپ کردن یک متن، کاراکترها، دادن فرمان به کامپیوتر جهت انجام دادن کاری (مانند دستورات MS-Dos)، نوشتن برنامه توسط کیبورد در یک برنامه برنامه‎نویسی مانند C++ و … استفاده می‎شود.

2- موس (Mouse)

ماوس، موس یا موشواره به دستگاهی گفته می‎شود که به وسیله آن می توان اعمالی مانند کلیک کردن، کشیدن و رها کردن (Drag and Drop) و غیره را انجام داد. موس دارای یک سنسور تشخیص حرکت است و هنگامی که موس حرکت داده می‎شود میزان حرکت آن توسط سنسور تشخیص داده می‎شود و به صورت سیگنال‎های دیجیتال به کامپیوتر ارسال می‌شود. در این شرایط کامپیوتر با توجه به سیگنال‎های دریافتی از موس متوجه می‎شود که نشانگر موس در کامپیوتر چقدر جابجا شده است و یا اینکه عمل کلیک (Click) یا دوبار کلیک (Double Click) صورت گرفته است و با توجه به سیگنال فرستاده شده عملیات مورد نظر را انجام می‎دهد. موس ها به دو گروه عمده توپی (غلتکی) و نوری (لیزری) تقسیم می‎شود. 

3- اسکنر (Scanner)

دستگاهی است که از روی اطلاعات عکس تهیه می‎کند و آنها را عینا به کامپیوتر منتقل می‎کند. اسکنرها دارای انواع مختلفی هستند که برای کارهای بخصوصی طراحی و ساخته شده‎اند مانند: انتقال امضاء، انتقال گرافیک، عکس برداری سریع از کتاب‎های قدیمی، انتقال نوشته‎های معمولی و ….

خروجی‎ها

خروجی‎ها به وسایلی گفته می‎شود که توسط آنها ما می‎توانیم اطلاعات موجود در کامپیوتر را به دیگران نمایش بدهیم (صفحه نمایش) و یا به آنها منتقل (پرینت کردن) کنیم.

1- صفحه نمایش (Monitor)

همان‎گونه که از نام آن مشخص است از این وسیله جهت به نمایش گذاشتن اطلاعات پردازش شده در کامپیوتر و کارت گرافیک استفاده می‎شود. مانیتورها دارای اندازه های مختلفی همچون 14، 15، 17، 21 اینچ هستند. نکته بسیار مهم در بحث نمایش این است که نوع کارت گرافیک تاثیر مستقیم بر مانیتور دارد یعنی اگر کامپیوتر دارای کارت گرافیک قوی باشد ولی مانیتور مورد استفاده قوی نباشد کیفیت موضوع مورد نمایش قابل قبول نخواهد بود و برعکس.

موضوع مهم دیگر درباره مانیتور بحث انتشار اشعه است. باید بدانیم که طرف پشت مانیتور اشعه بیشتری نسبت به طرف جلو صادر می‎کند و باید از نشستن در پشت مانیتور خودداری کرد. هر چقدر صفحه نمایش مانیتور صافتر باشد اشعه کمتری خواهد داشت.

2- پرینتر یا چاپگر (Printer)

از این دستگاه جهت چاپ انواع گزارشات . طرح‎های گرافیکی و غیره بکار می‎رود. پرینترها دارای سه نوع اصلی هستند: نوع اول، سوزنی است که در مجموع 24 عدد سوزن دارد که از این سوزنها برای ضربه زدن به کاغذ و ایجاد طرح مورد نظر استفاده می‎شود. نوع دوم، جوهر افشان است که با انتشار جوهر بر روی کاغذ باعث چاپ شدن طرح مورد نظر می شود. نوع سوم، نوع لیزری است که کیفیت بسیار بالایی دارد. در ادامه باید به این نکته اشاره کرد که پرینترها همچنین به دو دسته رنگی و تک رنگ (سیاه و سفید) نیز تقسیم می‎شوند.

3- بلندگو (اسپیکر یا Speaker)

وسیله‎ای جهت پخش صدا است. بلندگو برای پخش صدا باید به وسیله یک سیم رابط (فیش مخصوص به خودش) به کارت صدا متصل بشود.

ورودی و خروجی

در این قسمت وسایلی معرفی می‌شوند که قابلیت وارد کردن و خارج کردن اطلاعات از کامپیوتر دارند. چون این وسایل در هر دو دسته ورودی ها و خروجی ها قرار می‎گیرند جهت جلوگیری از تکرار مطالب در اینجا بیان شده‌اند.  

1- CD/DVD Rom

از این وسایل برای وارد کردن اطلاعات به کامپیوتر استفاده می‎شود. اطلاعاتی مانند تصایر، فیلم، اسناد و غیره. اگر این وسایل قابلیت رایت کردن (CD Writer / DVD Writer) هم داشته باشند می توان اطلاعات را بر روی سی دی یا دی وی دی رایت کرد و با دیگران به اشتراک گذاشت یا از اطلاعات داخل کامپیوتر پشتیبان‎گیری کرد. 

 

2- فلاپی درایو (Floppy Drive)

از فلاپی درایو برای خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی دیسک نرم (فلاپی) استفاده می‎شود. ابعاد تقریبی این وسیله 2×12×8 سانتی‎متر است که قابلیت ذخیره‌سازی 44/1 مگابایت اطلاعات را در خود دارد. در حال حاضر از فلاپی در کامپیوترهای شخصی دیگر استفاده نمی‌شود.   

مطالبی که شاید برای شما مفید باشد

زمان‌بندی حافظه چیست و چرا مهم است؟

آیا من به یک کارت گرافیک در کامپیوترخود احتیاج دارم؟

تفاوت بین خواب (Sleep) و خواب زمستانی (Hibernate) در ویندوز چیست