نرم افزار اودین (Odin) یک نرم افزار ویندوز است که توسط سامسونگ منتشر شده است. از این نرم افزار میتوان برای انتقال نرم افزار و تصاویر از کامپیوتر به گوشی ها و تبلت های مبتنی بر اندروید استفاده کرد. در این مقاله همراه ما باشید تا با روند آپدیت گوشی سامسونگ بصورت دستی یا به بیان دیگر فلش کردن گوشی آشنا شوید. به شما توصیه میکنم که اگر آشنایی خاصی با این مطالب ندارید و نمیدانید که برای هر کدام از برنامههای موجود در سیستم عامل اندروید چه فایلی رو باید دانلود و سپس در گوشی آپلود کنید، بهتر است که به جای آپدیت گوشی سامسونگ بصورت دستی از روش اتوماتیک استفاده کنید.
برخلاف گوگل و برخی دیگر از تولیدکنندگان گوشی، شرکت سامسونگ از سیستم عامل و بوت لودرهای قفل شده استفاده میکند تا کاربران را از اجرای رامهای (ROM) سفارشی و ایجاد تغییرات دیگر منصرف کند. این بدان معناست که Odin اغلب سادهترین راه بارگذاری نرم افزار بر روی گوشی سامسونگ انتخاب میکند.
موارد مورد نیاز برای آپدیت گوشی سامسونگ بصورت دستی
خوشبختانه برای انجام آپدیت گوشی سامسونگ بصورت دستی فقط به چند چیز ساده نیاز دارید:
- گوشی یا تبلت سامسونگ
- یک کامپیوتر یا لپ تاپ دارای سیستم عامل ویندوز
- یک کابل USB
اودین چیست؟
نرم افزار Odin یک برنامه مبتنی بر ویندوز است که فرآیند فلش کردن دستگاههای مبتنی بر اندروید سامسونگ را به صورت خودکار انجام میدهد. این نرم افزار برای مصرف کنندگان معمولی یا به بیان دیگران کاربران دستگاههای سامسونگ در نظر گرفته نشده است. بلکه این ابزار برای پرسنل خود سامسونگ و مراکز تعمیرات، تهیه و تایید شده است. در نتیجه کاربران از این نرم افزار میتوانند برای تعمیر یا سفارشیسازی دستگاههای خود استفاده کنند.

نکته استفاده از Odin این است که نرم افزار رسمی سامسونگ است، در نتیجه گوشی یا تبلت آن را مجاز به بارگیری فایلهای قابل بوت بر روی دستگاه میداند.
با توجه به آنچه گفته شد، باید بدانید که استفاده نادرست از نرم افزار Odin میتواند گوشی شما را از کار بیاندازد. بسیاری از علاقه مندان به اندروید از آن با خیال راحت استفاده کردهاند، اما این احتمال وجود دارد که اگر فایل سیستم عامل را اشتباه بارگذاری کنید یا روند فلش کردن را قطع کنید، گوشی دیگر قادر به بوت شدن نخواهد بود. همچنین ممکن است حتی اگر گوشی خود را برای تعمیر رسمیتر به شرکت سامسونگ ارسال کنید، استفاده از نرم افزار Odin گارانتی شما را باطل کند. اگر یک ROM جدید روی گوشی خود فلش (بارگذاری) میکنید، احتمالاً تمام دادهها و برنامههای کاربری خود را نیز از دست خواهید داد. در نتیجه حتما باید به این موارد آگاهی کامل داشته باشید.
مرحله اول: نسخه Odin مناسب را پیدا کنید
در ابتدا باید این نرم افزار را بارگیری و بر روی ویندوز نصب کنید. بله، این موضوع کاملاً واضح به نظر میرسد، اما گفتن آن آسانتر از انجام دادن آن است. همانطور که در بالا ذکر شد، نرم افزار Odin توسط شرکت Samsung برای بارگیری عمومی منتشر نشده، بنابراین باید نسخهای را که توسط شخص ثالث میزبانی شده است، پیدا کنید. اینگونه نرم افزارها عموماً توسط انجمنهای کاربران که مهمترین آنها توسعهدهندگان XDA (این سایت به زیان انگلیسی است) هستند، منتشر میشوند.

در زمان نگارش این مقاله، آخرین نسخه Odin که به دست مشتریان سامسونگ رسیده است، نسخه 12/3 است. ما در مورد بارگیری از سایتهای خاص بسیار محتاط هستیم، زیرا هیچ کدام واقعاً رسمی نیستند، اما در گذشته با OdinDownload موفقیت خوبی داشتیم. اما مانند همیشه، هنگام بارگیری نرم افزار از منابع ناشناخته، مطمئن شوید که ابتدا آنتی ویروس و ضد ویروس خوبی استفاده میکنید.
نصب کننده Odin را در کامپیوتر ویندوز خود بارگیری کرده و در صورت وجود در یک پوشه فشرده، آن را از حالت فشرده خارج کنید. برنامه به صورت قابل حمل (Portable) است و نیازی به نصب ندارد.
نکته بسیار مهم: در استفاده از این نرم افزار حتما باید از یک نسخه مطمئن و همچنین سازگار با دستگاه خودتان استفاده کنید.
مرحله دوم: فایل سیستم عامل Odin-Flashable را پیدا کنید
اندازه فایلهای Odin از فایلهای سیستم عامل چند گیگابایتی (سیستم عامل اصلی گوشی برای یک گوشی اندروید) گرفته تا به روز رسانیهای کوچک برای سایر سیستمهای ضروری مانند بوت لودر یا نرم افزار رادیو متفاوت است.
قبل از انتخاب فایل برای بارگیری و فلش چندین مورد را باید بررسی کنید:
- سازگاری دستگاه: مطمئن شوید که فایل مورد استفاده جهت فلش کردن دستگاه شما، خاص دستگاه شما است. همه گوشی های گلکسی اس 8 سامسونگ یکسان نیستند. تفاوتهای جزئی یا عمده با توجه به تغییرات در پردازندهها، رادیوها و سایر سخت افزارها وجود دارد. اگر از شماره مدل دستگاه خود و موارد دیگر مطمئن نیستید بهتر است که از فلش کردن دستگاه خودتان صرف نظر کنید.
- سازگاری با حامل: برخی از انواع گوشیهای سامسونگ فقط برای حامل های گوشی خاصی هستند، در حالی که برخی دیگر میتوانند برای چندین نوع سیستم مخابراتی استفاده شوند. این موضوع باعث میشود برخی از گوشی ها با برخی از سیستم عامل ها ناسازگار باشند. باز هم میتوانید بر اساس شماره مدل گوشی خود این موضوع را تعیین کنید.
- کاهش بلوک ها: اگر به روز رسانی نرم افزاری که قصد انجام آن را دارید بسیار گسترده باشد، ممکن است امکان فلش مجدد نسخه قدیمی نرم افزار گوشی وجود نداشته باشد. تقریباً تنها راه اطلاع از این امر بررسی گزارشات سایر کاربران است. اگر سعی میکنید تا تعداد نرم افزارها را کم کنید، قبل از اینکه به مرحله بعدی بروید باید مطالب زیادی را در این باره مطالعه کنید.
- سازگاری Odin: نسخههای قدیمی برنامه Odin ممکن است نتوانند آخرین فایلهای سیستم عامل را فلش کنند، بنابراین ممکن است مجبور باشید قبل از ادامه کار منتظر بمانید تا آخرین نسخه آن منتشر شود.
وقتی همه چیز را بررسی کردید، دوباره آن را بررسی کنید. من نمیتوانم روی این موضوع به اندازه کافی تأکید کنم. فایلهای ناسازگار احتمالاً هنگام فلش کردن گوشی شما را دچار مشکل میکنند. اگر مطمئن هستید که همه چیز درست است، فایل را بارگیری کنید. آنها معمولاً در یک فایل فشرده ZIP یا RAR بارگذاری میشوند. آن را در یک پوشه در کامپیوتر خود باز کنید.
مرحله سوم: جهت آپدیت گوشی سامسونگ بصورت دستی ، گوشی یا تبلت خود را متصل کنید
گوشی خود را خاموش کنید. سپس آن را در حالت بارگیری (Download mode) بوت کنید. این یک حالت خاص پیش از بوت است که دستگاه را برای فلش نرم افزار جدید آماده میکند. راه اندازی این حالت نیاز به ترکیب خاصی از فشار دادن دکمهها دارد. برای گوشیهای قدیمی سامسونگ اغلب دکمههای روشن و خاموش (Power) + خانه (Home) + کاهش صدا (Volume Down) بود که به مدت پنج ثانیه باید نگه داشته میشد. در سری گلکسی اس 8 (Galaxy S8) و نوت 8 (Note 8) باید دکمههای روشن و خاموش (Power) + باکسی (Bixby) + کاهش صدا (Volume Down) را با هم نگه داریم. برای یافتن ترکیب مورد نیاز دستگاه خود میتوانید در وب جستجو کنید.

توجه داشته باشید که حالت بارگیری (Download mode) مختص دستگاههای سامسونگ است و حالت متفاوتی با حالت بازیابی (Recovery mode) دارد که همه دستگاههای اندروید میتوانند وارد آن شوند. گوشی یا تبلت شما برای هر کدام از این حالتها دکمه جداگانهای دارد. این حالتها شبیه یکدیگر هستند، اما حالت بازیابی دارای چند گزینه قابل دسترسی برای کاربر در یک لیست است، درحالیکه حالت بارگیری فقط یک صفحه است که گوشی منتظر ورودی از طریق USB است.
اکنون که در حالت بارگیری هستید، گوشی خود را با کابل USB به کامپیوتر وصل کنید.
مرحله چهارم: استفاده از Odin برای فلش کردن
با گوشی یا تبلت خود به کامپیوتر خود متصل شوید. برنامه Odin را راه اندازی کنید. شما باید یک شناسه واحد در بخش شناسه یعنی قسمتCOM ببینید. همچنین رنگ سبز در آخرین نسخه و یک پیام با متن اضافه شده در بخش ورودی به رابط را ببینید. اگر این را نمی بینید، ممکن است لازم باشد درایور سامسونگ را برای گوشی خود جستجو کنید.
در این مرحله، گزینههای شما متفاوت خواهد بود. برای فلش ROM به صورت کامل، باید هریک از دکمه های زیر را فشار دهید:
- دکمه BL: فایل بوت لودر
- دکمه AP: پارتیشن اندروید، فایل اصلی سیستم عامل
- دکمه CP: سیستم عامل مودم
- دکمه CSC: سفارشی سازی نرم افزار مصرف کننده، یک پارتیشن اضافی برای دادههای منطقهای و حامل
روی هر دکمه کلیک کنید و فایل .md5 مربوطه را در ROM یا نرم افزار دیگری که در مرحله دوم بارگیری کردهاید انتخاب کنید. بسته به نوع کاری که انجام میدهید، ممکن است بسته شما هر چهار نوع فایل را نداشته باشد. اگر چنین نشد، آن را نادیده بگیرید. اطمینان حاصل کنید که فایل مناسب را در قسمت مناسب وارد کردید. روی علامت چک کنار هر فایل بارگیری شده کلیک کنید. فایلهای بزرگتر، به ویژهAP ، ممکن است برنامه را برای یک یا دو دقیقه قفل کند. در این شرایط فقط باید به آن زمان دهید تا فایل بارگیری شود.

این مرحله از فرآیند میتواند براساس اینکه آیا ROM خام، یک بوت لودر جدید یا یک فایل مودم و غیره را فلش میکنید بسیار متفاوت باشد. دستورالعملهای مربوط به فایل را بر اساس پستی که از آن بارگیری کردهاید، دقیقاً بررسی کنید. اگر مطمئن نیستید که کدام فایل md5 به کجا میرود، تا زمانی که اطمینان کامل را از نحوه کار فایل md5 بدست نیاوردهاید ادامه ندهید.
اگر همه چیز درست به نظر میرسد، روی دکمه شروع (Start) کلیک کنید تا روند فلش کردن آغاز شود. ممکن است انتقال تمام این دادهها کمی طول بکشد، به خصوص اگر از طریق USB 2.0 متصل شده باشید. فایلها را در قسمت Log یا Message مشاهده میکنید و یک نوار پیشرفت در نزدیکی منطقه ID: COM ظاهر میشود.
پس از اتمام فرآیند، یک دکمه بازنشانی (RESET) در بالای بخش ID: COM ظاهر میشود. روی آن کلیک کنید. سپس گوشی شما راه اندازی مجدد شده و با نرم افزار جدید خود بالا می آید.
مراحل گفته شده در بالا به صورت کلی است. اگر دستورالعملهای ارائه شده برای دستگاه و نرم افزار فلش کردن شما متفاوت است، میتوانید روند را تغییر دهید. به خصوص اگر سعی میکنید نسخه سفارشی نرم افزار گوشی را که از سامسونگ تهیه نشده است فلش کنید.
مطالبی که شاید برای شما مفید باشد
نحوه رفع مشکلات وای فای گوشی سامسونگ
مشکل اتصال به اینترنت در گوشی سامسونگ