حافظه دسترسی تصادفی یا رم (Ram) چیست؟
نام کامل رم (Ram) حافظه دسترسی تصادفی (Random Access Memory) است. با از بین رفتن منبع تغذیه (برق) کامپیوتر یا لپ تاپ، اطلاعات ذخیره شده در این نوع حافظه از بین میرود. به طور کلی رم به عنوان حافظه اصلی، حافظه موقت، حافظه پنهان یا حافظه فرار سیستم کامپیوتر شناخته میشود.
انواع حافظه دسترسی تصادفی یا رم
دو نوع اصلی رم عبارتند از: رم استاتیک (ایستا) و رم دینامیک (پویا)

رم استاتیک (ایستا)
رم استاتیک (Static RAM) نا کامل SRAM است. در این نوعRAM ، دادهها با استفاده از یک سلول شش ترانزیستوری ذخیره می شوند. رم استاتیک بیشتر به عنوان حافظه پنهان پردازنده (CPU) استفاده میشود.
رم دینامیک (پویا)
کلمه اختصاری DRAM مخفف حافظه قابل دسترسی پویا (Dynamic Random Access Memory) است. این نوع رم امکان دخیره هر بیت داده را در یک خازن جداگانه در یک مدار مجتمع خاص را فراهم میکند. رم پویا یک حافظه کامپیوتری استاندارد است که در بسیاری از کامپیوترهای رومیزی مدرن استفاده میشود.
این نوع رم یک حافظه فرار است که باید دائما به منبع تغذیه متصل باشد در غیر این صورت اطلاعات ذخیره شده در آن از بین میرود.
تفاوت رم SRAM با رم DRAM
- رم نوع SRAM زمان دسترسی به داده پایینتری دارد، بنابراین در مقایسه با DRAM سریعتر است.
- رم SRAM از DRAM گرانتر است.
- رم SRAM به یک منبع تغذیه ثابت نیاز دارد، به این معنی است که این نوع رم انرژی بیشتری مصرف میکند.
- رم نوع SRAM یک مدار داخلی پیچیده است و ظرفیت ذخیرهسازی کمتری در مقایسه با تراشه DRAM در دسترس دارد.
- رم نوع SRAM دارای اندازه کوچکتری نسبت به DRAM است.
دلایل مهم استفاده از حافظه دسترسی تصادفی یا رم
- رم در کامپیوتر به عنوان حافظه میانی و حافظه اصلی استفاده میشود.
- استفاده از رم سرعت عملیاتی را سریع میکند.
- سازگاری بالایی دارد.
- میزان اتلاف برق کمی دارد.
در جدول پایین، سال تولید انواع RAM آورده شده است.
نوع رم | سال اختراع |
FPM | 1990 |
EDO RAM | 1994 |
SDRAM | 1996 |
RDRAM | 1998 |
DDR | 2000 |
DDR2 | 2003 |
DDR3 | 2007 |
DDR4 | 2012 |
مهمترین حافظه های دسترسی تصادفی (رم)
نوع FPM DRAM
حافظه دسترسی تصادفی پویا حالت صفحه سریع (Fast Page Mode Dynamic Random Access Memory) نوعی رم است. این نوع قبل از اشکال جدید DRAM رایجترین نوع رم در رایانههای شخصی بود. در این نوع رم هر بیت داده برای اسقرار در جای خود باید منتظر بماند تا بیت قبلی در سطر و ستون مربوط به خودش قرار بگیرد. حداکثر سرعت انتقال داده در این نوع رم در حدود 176 مگابیت در ثانیه است.

نوع SD RAM
این نوع رم یک شکل کامل از حافظه دسترسی پویا همزمان (synchronous dynamic Random access memory) است. زمان دسترسی آن بین 25 تا 10 نانوثانیه است. این نوع رم در اسلاتهای DIMM (ماژول حافظه دو خطی) با 168 نقطه تماس قرار میگیرند. این رمها دادهها را با استفاده از خازنهای موجود در مدارهای مجتمع (IC) ذخیره میکنند.

نوع RD RAM
کلمه اختصاری RDRAM مخفف کلمههای حافظه دسترسی تصادفی پویا رامبوس (Rambus Dynamic Random Access Memory) است. این نوع از تراشههای رم به طور موازی کار میکنند که میتوانند سرعت انتقال داده برابر با 800 مگاهرتز یا 1600 مگابیت بر ثانیه را ارائه بدهند. این میزان سرعت انتقال داده گرمایی بسیار زیادی را تولید میکند.

نوع VRAM
رمهای بهینه شده برای رابطهای ویدئویی VRAM نامیده میشود. این تراشهها دارای دو پورت هستند تا بتوانند همزمان دادههای ویدیویی را روی تراشهها بنویسند و در عین حال رابط ویدئو به طور مرتب حافظه را بخواند تا صفحه نمایش فعلی مانیتور قطع نشود.

نوع EDO RAM
اختصار EDO RAM مخفف کلمههای حافظه دسترسی تصادفی خروجی داده گسترده (Extended Data Output Random Access Memory) است. این نوع رم منتظر تکمیل شده پردازش بیت اول نمیماند به محض قرارگیری آدرس بیت اول این رم شروع به جستجوی بیت بعدی میکند.

نوع DDR SDRAM
اختصار DDR SDRAM مخفف کلمههای حافظه دسترسی تصادفی پویا همزمان با نرخ داده دوگانه (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random-Access Memory) است. این رم دقیقا مانند SDRAM است. تنها تفاوت بین این دو رم در پهنای باند بالاتر است که سرعت بیشتری را فراهم میکند. حداکثر سرعت انتقال داده آن به حافظه پنهان L2 (L2 cache) است که تقریبا 1064 مگابیت در ثانیه است.

مطالبی که شاید برای شما مفید باشد
آیا مهم است که کدام یک از تولیدکنندگان کارت گرافیک را انتخاب میکنید؟
ایمن کردن کامپیوتر با رمز عبور BIOS یا UEFI